Interview met Jan Sierhuis
Categoriearchief: Aanbevolen
Muziek voor de ziel
Muziekeducatie vanaf de jongst mogelijke leeftijd zou volgens superpianist Lang Lang een vanzelfsprekendheid moeten zijn. “Muziek is als het leren van een taal’, zeg hij. “Hoe vroeger je ermee begint, hoe beter het is. Muziek gaat veel verder dan je alleen een nieuwe vorm van uitdrukken eigen maken. Muziek beïnvloedt je denken, het leren, alles. Mensen die veel met muziek bezig zijn, worden praktischer. Ze hebben meer aandacht voor het menselijke niveau en denken anders over economie en zaken doen. Muziek is absoluut nodig om balans te brengen in de wereld. Zonder muziek zouden we ons ‘zesde zintuig’ missen. De link naar onze intuïtie, onze diepste waarden en normen, die altijd de mens en medemenselijkheid voorop stellen. Muziek helpt mensen om hun diepste innerlijke karakter te (her)ontdekken. En als je na een hele vermoeiende dag Bach of Mozart speelt, ben je er fysiek misschien niet meteen bovenop, maar je ziel voelt absoluut gezonder, gelukkiger. Dat is het effect van muziek.”
Lang Lang in een interview met het blad ‘Luister’ nr 739 april 2019
Over epigenetica
Hier wilde ik al lang iets over schrijven en/of citeren, maar het is heel lastig om heldere en goed geschreven artikelen te vinden. Deze website komt tot nu toe het dichtst in de buurt:
https://www.peterjoosten.net/epigenetica/
Al heel lang denkt de wetenschap dat wij mensen bepaald worden door onze genen (“nature”) óf door omgevingsfactoren (“nurture”) zoals familie, omstandigheden enz. Maar er is nog een derde: epigenetica. Ik zal hieronder een sprekend voorbeeld geven:
een vrouw wordt panisch bij het zien van een slang, al zit hij achter het glas in Artis: het is een echte fobie. Toevallig, bij een familiebijeenkomst, ontdekt de vrouw dat een familielid vroeger bijna is gewurgd door een wurgslang (dit speelde in Indonesië). Deze angst is aan haar doorgegeven. Ze heeft hier niet over horen vertellen, tóch heeft zij die angst. Dit is niet zweverig of zo, het is iets dat wetenschappelijk is onderzocht: genen worden geactiveerd of gedeactiveerd door moleculen op de genen (vandaar de term epigenetica; ‘epi’ betekent ‘op’). Simpel gezegd: de genen gaan “aan” of “uit” als gevolg van wat iemand meemaakt en/of doet. Het vakgebied epigenetica gaat over hoe deze interactie tussen omgeving en genen precies plaatsvindt. Dit is dus heel belangrijk! Want: alles wat je doet, maar vooral hoe je je erbij voelt, heeft effect. Op jou, maar ook op je nakomelingen. En zelfs op de mensen met wie je omgaat. Want alles wat je zegt of doet, of ervaart, kan iets veranderen in je lichaam, en in dat van je medemensen. Een reden temeer om bewust te leven. Stress, bijvoorbeeld, heeft een enorme impact. Dus afgezien van dat het voor jezelf beter is om te proberen stressfactoren te verminderen, is het ook voor je omgeving een zegen om ontspannen in het leven te staan.
Nu gaan we even terug in de tijd (en dit heb ik dus overgenomen van de hierboven genoemde website:)
“Charles Darwin: de evolutietheorie
In 1859 publiceerde Charles Darwin zijn evolutietheorie na decennia van studie. Zijn ideeën waren zowel gebaseerd op eigen jarenlange observaties als geïnspireerd op ideeën uit andere wetenschapsgebieden zoals de geologie, paleontologie en economie. Darwin had geobserveerd dat individuen in een populatie verschillende erfelijke kenmerken hadden en ook dat ze in het algemeen meer nakomelingen produceerden dan konden overleven in hun omgeving. Hij bedacht dat individuen die goed aangepast waren aan hun omgeving in het algemeen meer nageslacht voortbrachten dan andere individuen. Dit mechanisme verklaarde hoe na verloop van tijd kenmerken die voordeel opleverden in een omgeving meer gingen voorkomen in die omgeving. Darwin noemde dit mechanisme afstamming met modificatie door natuurlijke selectie.
Voor de juistheid van Darwins theorie is inmiddels een overweldigende hoeveelheid verschillende soorten bewijs. Dit bewijs is niet alleen gebaseerd op de studie van het verleden (bijvoorbeeld via fossielen) maar ook op directe observatie in het hier en nu. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van drugsresistente bacteriën. Darwin bewees dat evolutie plaatsvindt maar hij had vrijwel geen idee hoe. Hij wist bijvoorbeeld niets van het bestaan van DNA.
De neo-Darwinistische synthese: combinatie van evolutietheorie en genetica In de twintigste eeuw heeft er een kennisexplosie op dit gebied plaatsgevonden. Gebaseerd op het werk van Georg Mendel gingen wetenschappers op zoek naar erfelijke factoren. In de eerste helft van de twintigste eeuw kwam het idee van het gen als drager van erfelijke eigenschappen naar voren. Rond 1950 was bekend dat chromosomen vooral uit DNA bestonden en in 1953 ontdekten Watson & Crick de structuur van DNA: een dubbelgestrengde en gedraaide helix. Door de steeds verder toenemende kennis over genetica werd steeds concreter begrepen hoe evolutie plaatsvindt. Deze combinatie van evolutie-theorie en genetica wordt de neo-Darwinistische synthese genoemd. Dit is tot vandaag de dag de dominante manier van denken over evolutie.
Deze theorie stelde dat genen de enige basis voor evolutie zijn en dat het genetische materiaal niet verandert onder invloed van de omgeving en dat verworven eigenschappen daardoor niet kunnen worden doorgegeven aan het nageslacht (wat Lamarck dacht). Darwin sloot de ideeën van Lamarck niet helemaal uit, de neo-Darwinisitische synthese doet dat wel. Binnen dit paradigma wordt zeker wel erkend dat de omgeving ook een invloed heeft op hoe individuen zich ontwikkelen. Er wordt in dit verband gesproken van nature versus nurture (de invloed vanuit de genen versus de invloed vanuit opvoeding en omgeving). Via tweelingonderzoeken werd getracht om de relatieve inbreng van deze twee factoren te bepalen op allerlei kenmerken van individuen (zoals intelligentie).
Epigenetica
Al decennialang zijn er barstjes in het neo-Darwinistische paragidma en deze barstjes zijn steeds groter geworden. Ze zijn nu zo groot dat we er niet meer onderuit kunnen om te zeggen dat het paradigma herzien moet worden. Wat deze barstjes veroorzaakt is een paradigma dat epigenetica heet. Deze term werd bedacht door Conrad Waddington in de veertiger jaren. Hij realiseerde zich dat het voor onze ontwikkeling nodig is dat genen verschillend moeten kunnen reageren in verschillende contexten.
Dit idee was gebaseerd op het inzicht dat cellen van embryo’s pluripotent zijn: ze kunnen zich tot allerlei verschillende soorten cellen ontwikkelen die tezamen het lichaam vormen. In de jaren zestig was al iets bekend over hoe genen reageren op hun omgeving. Het was toen al bekend dat genen geactiveerd of gedeactiveerd konden worden door moleculen die op de genen waren geplaatst (vandaar de term epigenetica; ‘epi’ betekent ‘op’). Het vakgebied epigenetica gaat over hoe deze interactie tussen omgeving en genen precies plaatsvindt.”
Review on ‘Piano Animals’
Really nice to read this review from grand old lady Nadia Lasserson:
Donemus/Piano Animals for four hands and six hands by Heleen Verleur
Heleen Verleur, based in The Netherlands, is well-known for her chamber music and ensemble pieces for young pianists . Her Piano trios have already been reviewed in Piano Journal and I had the privilege of sharing a workshop with her last year and hearing several of her Trios performed by young school children. Heleen Verleur certainly understands the elementary stages of piano study and these piano ensemble pieces are no exception. The five pieces were commissioned by the 2017 Groninger Piano Festival and the composer states that they are “intended for everyone with a playful spirit, independent of age”.
“Monkeys”, “Wild Pigs”, “Whales”, “Giraffes” and “The horse of uncle Loeks” all depict the various characteristics of each title offering young people huge fun in learning these quirky pieces and the composer is well aware of maintaining childrens’ interests by making both parts equally interesting ,relevant.and melodious. The pieces can be performed separately or all linked together into a longer work. The same music is also arranged for 6 hands on one piano which offers even greater musical fun in the preparation of these charming pieces for concert performance.
Nadia Lasseron/Piano Magazine
Piano Animals has been published at Donemus, for 4 hands and 6 hands: Donemus Webshop
You can hear the book on Youtube: Piano Animals on Youtube
Componeren met kinderen
Haha, hoeveel docenten lukt het, om binnen een half uur met een leerling van zes die voor het eerst op pianoles komt, een compositie te maken én te noteren? Puck en mij is het gelukt, vandaag. De rechterhand helemaal zelf verzonnen, de linkerhand een beetje geholpen. Over de titel moet Puck nog even nadenken .. Toen we het gingen opschrijven, wist ze nog niet wat een ‘compositie’ was. Nu wel!
Er is er één jarig
Van harte gefeliciteerd!
Het boekje is koop voor 10,- euro. Achterin kun je schrijven aan wie het wordt opgedragen!
Heb je belangstelling, stuur dan een mail naar:
heleen.verleur@xs4all.nl
Stockhausen
As maandag ga ik naar dag drie van Stockhausen’s ‘Aus Licht’, een mega-opera productie met bijna 700 medewerkers en vier helikopters.
Ik verheug me enorm!
Het notenspel met de bel
Misschien kennen jullie het spel ‘Halli Galli’. Bij dit spel, van uitgeverij 999 Games, is het de bedoeling om alle kaarten met vruchten (pruimen, aardbeien, citroenen, bananen) te verzamelen door zo snel mogelijk op de bel te drukken. Het spel duurt ongeveer vijftien minuten en is te spelen vanaf zes jaar met twee tot zes spelers. Als je traag bent met op de bel drukken, lig je snel uit het spel.
Wat heeft dit nu met Suzuki te maken?
Goed noten lezen heeft voor een deel te maken met een snelle reactie. Als je voor het eerst een stuk van blad speelt, maar ook als je het al wat langer studeert, kun je niet over elke noot vijf minuten nadenken. Het is handig als je meteen kunt zien, welke noot het is en waar je hem op je instrument kan vinden. Het spel Halli Galli heeft alles te maken met snel reageren. Hieronder heb ik een manier bedacht waarop het noten lezen “de vruchten kan plukken” van Halli Galli door de vruchten te vervangen door noten van verschillende hoogten met dezelfde namen!
Benodigheden:
56 kaarten met noten/intervallen (ik zal ze op mijn website www.heleenverleur.org zetten)
NB er is ook een versie met alleen G-sleutel of andere sleutels te verkrijgen. De hierna besproken versie is met name voor pianisten.
1 hotelbel zelf aan te schaffen (baliebel, te vinden op internet: kosten ± 3 euro)
Spelregels
Spelregels:
De spelers zitten naast elkaar (anders zie je de sleutels op z’n kop.) Om de beurt draaien de spelers een kaart om. Zodra er op tafel 3x achter elkaar dezelfde soort noot ligt, wint de de speler die het eerst op de bel slaat, alle open aflegstapels. Dezelfde noten zijn bv alle C’s van verschillende hoogtes in de G-sleutel, maar ook in de F-sleutel. Er kan dan bv in de G-sleutel: op tafel liggen: C2, C3 en nog een C in de F-sleutel. Zolang het maar C’s zijn, is het goed! Het doel van het spel is, om zo de meeste kaarten te winnen. Deze versie bevat:
7 C’s in de F-sleutel
7 C’s in de G-sleutel
7 G’s in de F-sleutel
7 G’s in de G-sleutel
7 D’s in de F-sleutel
7 D’s in de G-sleutel
7 A’s in de F-sleutel
7 A’s in de G-sleutel
De spelvoorbereiding
De bel wordt midden op tafel gelegd. Eén van de spelers schudt de kaarten. Hij deelt de kaarten één voor één rechtsom aan de spelers tot de stapel op is. Iedere speler legt zijn stapel gedekt voor zich neer. Ze mogen hun kaarten niet bekijken.
De speler links van de deler begint. Om de beurt draait men de bovenste kaart van zijn stapel om, en legt die open op een eigen aflegstapel bij de bel. Zorg ervoor dat alle muzieksleutels op je kaartjes links in de notenbalk staan, zodat ze niet op z’n kop op tafel komen te liggen! Je legt je kaart er zo op, dat de vorige kaart geheel bedekt is.
Wanneer wordt er gebeld?
Zodra er 3 dezelfde notennamen open op de aflegstapel zichtbaar zijn, probeert iedere speler als eerste te bellen.
Reactiesnelheid is geboden!
Wie als eerst belt, als er drie noten met dezelfde naam op tafel liggen, wint alle open aflegstapels. Deze kaarten doet hij gedekt onder zijn trekstapel. Dan begint hij een nieuwe ronde door als eerste een kaart te draaien.
Zodra een speler geen gedekte kaarten meer heeft, is hij uit het spel. Zijn aflegstapel blijft gewoon liggen en telt mee, totdat hij door een andere speler gewonnen wordt.
Als het misgaat..
Als een speler belt, en er liggen niet drie dezelfde noten (bv drie G’s), dan moet hij “voor straf” alle spelers een gedekte kaart van zijn stapel geven, te beginnen met de spelers links van hem. Hier geldt: op = op.
De winnaar
De speler die aan het einde van het spel de meeste kaarten met noten heeft, wint het spel.
Variatie 1: eerste oefenen met de losse kaarten zodat je alle noten herkent!
Variatie 2: indien te moeilijk, kun je ook beginnen met bv alleen C’s. Of alleen G’s. Of: bellen als er TWEE dezelfde noten na elkaar liggen. Of: 2 spelers in plaats van 3
Variatie 3: een variant is om in plaats van losse noten, intervallen te nemen, om die te herkennen: bv tertsen (14), kwarten (14), kwinten (14) en sexten (14).
Variatie 4: omkeringen van akkoorden: grondligging, 3/6 ligging, 4/6 ligging
Variatie 5: je moet de noten op de kaarten die je hebt gewonnen, op de piano laten horen
Bedacht door Heleen Verleur, geïnspireerd op Halli Galli (met de vruchten)
Mocht je na het lezen van dit stuk zin hebben om het spel te spelen, dan kun je de kaarten hieronder gratis downloaden. Je moet zelf nog even de maten losknippen en eventueel plastificeren.
De bel moet je zelf even bestellen op internet. Google op: ‘hotelbel’.
Componeren met leerlingen
Van de week bedacht ik ineens: de laatste vijf minuten van elke les wil ik de komende tijd besteden aan het bedenken van stukken. Een soort ‘mini’ compositieles, waarbij we iedere week een stukje verder gaan met de composities. In de tussentijd noteer ik elke week in Sibelius wat de voortgang is. Tijdens de les schrijf ik dit op, of ik maak een filmpje.
Ik vind dit zelf superleuk om te doen, en de leerlingen waren ook meteen enthousiast, merkte ik.
We hebben al wat leuke beginthema’s. Dit is dus van vijf minuten per persoon, he? Hé! (sommigen íets langer ..). Ik noem liever geen namen, in verband met de privacy. Heb namelijk nog geen toestemming gevraagd dit te publiceren.
Even een greep:
Nu valt het me wel op, dat Suzuki-leerlingen behoorlijk goed gewend zijn om te luisteren naar muziek. Misschien ook naar de muziek in hun hoofd? Niet zo heel lang geleden beweerde een professor (ik noem even geen naam, als je het wilt weten vraag je het maar) dat Suzuki-leerlingen niet zo goed zouden kunnen improviseren, in elk geval niet beter dan ‘gewone’ leerlingen. Mij valt op, dat het resultaat zoals hierboven niet zo gauw wordt bereikt met kinderen die voornamelijk noten lezen, dus niet gewend zijn melodieën op het gehoor na te spelen. De voorbeelden hierboven zijn gewoon willekeurige studenten, niet speciaal talenten of zo (in elk geval daar niet op geselecteerd). Dus ik heb zo mijn vraagtekens bij de stelling van de professor.
If I Had Words
Wie kent dit mooie liefdesliedje uit 1977 nog, met een lichte ‘reggae touch’? Het werd met overgave gezongen door Scott Fitzgerald en Yvonne Keeley. Typisch zo’n melodie die je bijna niet meer uit je hoofd krijgt, vooral ook omdat het heel vaak herhaald wordt. Ik heb overigens nooit geteld hoe vaak!
Je kunt het hier horen op Youtube:
Scott Fitzgerald en Yvonne Keeley
En hier als filmmuziek van Babe:
Filmmuziek Babe
Niet iedereen weet dat de melodie eigenlijk is ‘geleend’ van een klassieke componist: de Franse componist C. Saint-Saëns, die u hieronder kunt horen:
Maestoso uit de 3e Symfonie in c mineur Op.78 van C. Saint-Saëns
