Sommige leerlingen blijven je altijd bij. Dit heb ik bijvoorbeeld met mijn oudleerlinge Ellion. Aan haar heb ik zulke fijne herinneringen! Ze was ongeveer zes toen ze bij me begon, alweer een behoorlijke tijd geleden. Ze was -als ik me goed herinner- ongeveer 18 toen ze stopte.
En zoals dat wel vaker gaat .. na een tijdje verlies je het contact.
Maar uit het oog is niet uit het hart.
Onlangs dacht ik: kijken of ik haar op Facebook kan vinden. En ja hoor! š
Ik heb haar een pm gestuurd, en kreeg meteen een reactie.
Ellion stuurde me ook nog een foto, van haar met kopieƫn van (handgeschreven!) composities van mij. Dat moet in mijn beginperiode van componeren zijn geweest. En ze zei ook nog dat dit haar favoriete stukken waren!
Dat was ook nog in de periode dat ik de Suzuki-methode nog niet had gevonden. Haha! “The times, they are changing.”
Op 3 november om 15 uur zal tijdens een feestelijk concert bij pianozaak BOL & Sanders in Amsterdam (Ceintuurbaan 434-436) het boek ‘Butterflies against the wind’ met composities van mijn leerlingen worden gepresenteerd. Maar liefst 25 composities staan er in dit boek, en de gemiddelde leeftijd is vrij bescheiden (de jongste componistjes zijn vijf jaar) met enkele uitschieters naar boven. Tijdens de presentatie zullen zeker composities uit het boek weerklinken. De opbrengst van dit boek komt geheel ten goede aan de stichting ‘Children of Mexico’. Danseres en Pilates docente Anna Mora en Henning Zorn, in het bestuur van deze stichting, doen in Mexico projecten om zwerfkinderen van de straat te halen en ze voedsel en scholing te geven. Zij zullen hierover een korte toelichting geven. Houdt allen de datum van 3 november 15 uur in je agenda vrij!
Flyer English
Over de manier waarop deze bundel tot stand is gekomen, vertel ik hier: Hoe het tot stand kwam
Het boek gaat met een eerste oplage van 100 worden verkocht. Het boek gaat 15 euro kosten, met aftrek van Ā± 5 euro per boek voor de kosten van het drukken. Iedereen die mee wil doen het boek te verkopen, mag zich bij mij melden en krijgt dan een paar exemplaren mee.
Geweldig toch? Zelfbedachte muziek van je zoon, dochter, of jezelf, in gedrukte vorm, te koop voor een goed doel? (Children of Mexico)
Een ideaal verjaardag- of kerstkado, ook. De stukken zijn allemaal superleuk om te spelen, sommige met een tweede partij erbij.
1. Wie wil meehelpen het boek te verkopen? Vanaf 1 of 2 exemplaren kun je je bij mij melden.
2. Wie heeft er nog ideeƫn voor wat verdere publiciteit voor deze actie? Ik hoor het graag!
Hartelijke groet,
Heleen Verleur
heleen.verleur@xs4all.nl
(ps if you don’t understand Dutch, please mail me (heleen.verleur@xs4all.nl) and I will translate into English!)
Afgelopen zomer heb ik -tijdens onze vakantie in Frankrijk- zoveel plezier gehad bij het schrijven van gedichten. Elke dag schreef ik een gedicht, het onderwerp was min of meer toevallig. Een vlieg die langskwam, of een hark die ik zag liggen. Een slang waar ik bijna opstapte .. Ik hoop dat het plezier bij het maken overspringt op de lezer. Overigens denk ik dat de gedichten leeftijdsloos zijn, want met een luchtige ondertoon.
Als je interesse hebt voor de bundel, stuur dan een mail naar:
Wat ga je nemen
het Menu du Jour
of toch maar iets
duurders,
wat misschien
lekkerder,
likkenbaardend
snekkerder
en nog wat
bekkender is,
dan die
gepocheerde vis?
Ach, ik weet niet.
Misschien ga ik
toch wel voor het
miseke misseke
tomeloos smakende
visseke
dat voor mij,
of anders voor niets,
is gevangeke
door een ijzeren stangeke,
daarna in een emmerke
dwars door de bermeke
heen is vervoerd naar
waar het nu
is.
‘The Cat Concerto’. Na het zien van dit grappige Tom & Jerry filmpje met prachtige pianomuziek is Lang Lang gaan pianospelen ..
Muziekeducatie vanaf de jongst mogelijke leeftijd zou volgens superpianist Lang Lang een vanzelfsprekendheid moeten zijn. “Muziek is als het leren van een taal’, zeg hij. “Hoe vroeger je ermee begint, hoe beter het is. Muziek gaat veel verder dan je alleen een nieuwe vorm van uitdrukken eigen maken. Muziek beĆÆnvloedt je denken, het leren, alles. Mensen die veel met muziek bezig zijn, worden praktischer. Ze hebben meer aandacht voor het menselijke niveau en denken anders over economie en zaken doen. Muziek is absoluut nodig om balans te brengen in de wereld. Zonder muziek zouden we ons ‘zesde zintuig’ missen. De link naar onze intuĆÆtie, onze diepste waarden en normen, die altijd de mens en medemenselijkheid voorop stellen. Muziek helpt mensen om hun diepste innerlijke karakter te (her)ontdekken. En als je na een hele vermoeiende dag Bach of Mozart speelt, ben je er fysiek misschien niet meteen bovenop, maar je ziel voelt absoluut gezonder, gelukkiger. Dat is het effect van muziek.” Lang Lang in een interview met het blad ‘Luister’ nr 739 april 2019
Hier wilde ik al lang iets over schrijven en/of citeren, maar het is heel lastig om heldere en goed geschreven artikelen te vinden. Deze website komt tot nu toe het dichtst in de buurt:
Al heel lang denkt de wetenschap dat wij mensen bepaald worden door onze genen (“nature”) Ć³f door omgevingsfactoren (“nurture”) zoals familie, omstandigheden enz. Maar er is nog een derde: epigenetica. Ik zal hieronder een sprekend voorbeeld geven:
een vrouw wordt panisch bij het zien van een slang, al zit hij achter het glas in Artis: het is een echte fobie. Toevallig, bij een familiebijeenkomst, ontdekt de vrouw dat een familielid vroeger bijna is gewurgd door een wurgslang (dit speelde in IndonesiĆ«). Deze angst is aan haar doorgegeven. Ze heeft hier niet over horen vertellen, tĆ³ch heeft zij die angst. Dit is niet zweverig of zo, het is iets dat wetenschappelijk is onderzocht: genen worden geactiveerd of gedeactiveerd door moleculen op de genen (vandaar de term epigenetica; āepiā betekent āopā). Simpel gezegd: de genen gaan “aan” of “uit” als gevolg van wat iemand meemaakt en/of doet. Het vakgebied epigenetica gaat over hoe deze interactie tussen omgeving en genen precies plaatsvindt. Dit is dus heel belangrijk! Want: alles wat je doet, maar vooral hoe je je erbij voelt, heeft effect. Op jou, maar ook op je nakomelingen. En zelfs op de mensen met wie je omgaat. Want alles wat je zegt of doet, of ervaart, kan iets veranderen in je lichaam, en in dat van je medemensen. Een reden temeer om bewust te leven. Stress, bijvoorbeeld, heeft een enorme impact. Dus afgezien van dat het voor jezelf beter is om te proberen stressfactoren te verminderen, is het ook voor je omgeving een zegen om ontspannen in het leven te staan.
Nu gaan we even terug in de tijd (en dit heb ik dus overgenomen van de hierboven genoemde website:)
“Charles Darwin: de evolutietheorie
In 1859 publiceerde Charles Darwin zijn evolutietheorie na decennia van studie. Zijn ideeĆ«n waren zowel gebaseerd op eigen jarenlange observaties als geĆÆnspireerd op ideeĆ«n uit andere wetenschapsgebieden zoals de geologie, paleontologie en economie. Darwin had geobserveerd dat individuen in een populatie verschillende erfelijke kenmerken hadden en ook dat ze in het algemeen meer nakomelingen produceerden dan konden overleven in hun omgeving. Hij bedacht dat individuen die goed aangepast waren aan hun omgeving in het algemeen meer nageslacht voortbrachten dan andere individuen. Dit mechanisme verklaarde hoe na verloop van tijd kenmerken die voordeel opleverden in een omgeving meer gingen voorkomen in die omgeving. Darwin noemde dit mechanisme afstamming met modificatie door natuurlijke selectie.
Voor de juistheid van Darwins theorie is inmiddels een overweldigende hoeveelheid verschillende soorten bewijs. Dit bewijs is niet alleen gebaseerd op de studie van het verleden (bijvoorbeeld via fossielen) maar ook op directe observatie in het hier en nu. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van drugsresistente bacteriƫn. Darwin bewees dat evolutie plaatsvindt maar hij had vrijwel geen idee hoe. Hij wist bijvoorbeeld niets van het bestaan van DNA.
De neo-Darwinistische synthese: combinatie van evolutietheorie en genetica In de twintigste eeuw heeft er een kennisexplosie op dit gebied plaatsgevonden. Gebaseerd op het werk van Georg Mendel gingen wetenschappers op zoek naar erfelijke factoren. In de eerste helft van de twintigste eeuw kwam het idee van het gen als drager van erfelijke eigenschappen naar voren. Rond 1950 was bekend dat chromosomen vooral uit DNA bestonden en in 1953 ontdekten Watson & Crick de structuur van DNA: een dubbelgestrengde en gedraaide helix. Door de steeds verder toenemende kennis over genetica werd steeds concreter begrepen hoe evolutie plaatsvindt. Deze combinatie van evolutie-theorie en genetica wordt de neo-Darwinistische synthese genoemd. Dit is tot vandaag de dag de dominante manier van denken over evolutie.
Deze theorie stelde dat genen de enige basis voor evolutie zijn en dat het genetische materiaal niet verandert onder invloed van de omgeving en dat verworven eigenschappen daardoor niet kunnen worden doorgegeven aan het nageslacht (wat Lamarck dacht). Darwin sloot de ideeƫn van Lamarck niet helemaal uit, de neo-Darwinisitische synthese doet dat wel. Binnen dit paradigma wordt zeker wel erkend dat de omgeving ook een invloed heeft op hoe individuen zich ontwikkelen. Er wordt in dit verband gesproken van nature versus nurture (de invloed vanuit de genen versus de invloed vanuit opvoeding en omgeving). Via tweelingonderzoeken werd getracht om de relatieve inbreng van deze twee factoren te bepalen op allerlei kenmerken van individuen (zoals intelligentie).
Epigenetica
Al decennialang zijn er barstjes in het neo-Darwinistische paragidma en deze barstjes zijn steeds groter geworden. Ze zijn nu zo groot dat we er niet meer onderuit kunnen om te zeggen dat het paradigma herzien moet worden. Wat deze barstjes veroorzaakt is een paradigma dat epigenetica heet. Deze term werd bedacht door Conrad Waddington in de veertiger jaren. Hij realiseerde zich dat het voor onze ontwikkeling nodig is dat genen verschillend moeten kunnen reageren in verschillende contexten.
Dit idee was gebaseerd op het inzicht dat cellen van embryoās pluripotent zijn: ze kunnen zich tot allerlei verschillende soorten cellen ontwikkelen die tezamen het lichaam vormen. In de jaren zestig was al iets bekend over hoe genen reageren op hun omgeving. Het was toen al bekend dat genen geactiveerd of gedeactiveerd konden worden door moleculen die op de genen waren geplaatst (vandaar de term epigenetica; āepiā betekent āopā). Het vakgebied epigenetica gaat over hoe deze interactie tussen omgeving en genen precies plaatsvindt.”
Vandaag ging ik in de pauze voor het vierde deel van Stockhausen even terug naar huis, om voor mijn fanatiek toetsenlerende dochter sushi te halen. Eigenlijk had ik er zelf ook wel zin in, dus ik zocht natuurlijk een altruĆÆstisch excuus. Voor een keertje mag dat toch wel? Bij de AH in de Jodenbreestraat waar ze de hele dag door verse sushi maken, deed ik een paar van die bakken in mijn kar. Plus nog wat luxedingen die ik eigenlijk niet vreselijk nodig had, zoals een kwartliter witte wijn, ossenworst en kattenblikken.. dit laatste is niet echt luxe, maar ik bedoel dat ze nog niet op waren.
Ineens zag ik de enorme rijen voor de kassa, en de briefjes die er hingen: de pin doet het niet. OMG! Ik had geen stuiver in mijn portemonnee. Ik moest ook eigenlijk over een half uur weer in de Westergasfabriek zijn. Ik had al een geheim plan om mijn portie Sushi daarnaartoe mee te nemen en het lekker in het Westerpark op te eten met een nipje van dit miniflesje witte wijn. Daar ging mijn plan!
Met de trouwehondenachtigste ogen keek ik een mevrouw in de lange rij aan, en zei: zou u misschien mijn kar even met u mee willen trekken? Ik moet namelijk even pinnen want de pin bij de kassa doet het niet. Ze keek me verbaasd (en ik verbeeldde me, ook, licht geĆ«rgerd) aan, en zei: “O, euh, ja hoor, dat ik goed.” Ik snelde naar de pinautomaat in de AH, waarvan de medewerker zojuist nog zei dat hij het deed.. maar ook daar zat een briefje op. Wat nu?
Dan maar snel naar de pinautomaat bij ABN, aan de overkant. Daar aangekomen: pin defect. Ik dacht aan die mevrouw met mijn boodschappen, en nam een koortsachtig besluit: als ik terug zou gaan, dwars door al die hordes Pinkstertoeristen, dan zou ik het niet halen. Het spijt me zo, mevrouw! Maar ik liet haar dus in de steek, met mĆjn boodschappen. Hopelijk zal ze het op een dag begrijpen. Misschien staat mijn kar daar morgen nog steeds te wachten? Sorry, sushi!
Me in toenemende mate schuldig voelend, maar toch ook enigszins opgefokt door toenemende tijdsdruk, besloot ik nog een poging te wagen bij de AH op de Nieuwmarkt. Maar ook daar: hetzelfde verhaal. Geen pin, en alle automaten kaduuk.
Dit was zwemmen tegen de stroom in. Ik besloot mijn plan op te geven. Dan maar geen sushi. Daar komt een mens overheen. Wel jammer om de rest van de opera te missen. Nog even langs huis om te zeggen dat het sushi-plan niet doorging. Een flesje wijn uit de voorraad in mijn tas, en twee papieren bekertjes. Gehaast terugfietsen, waar ik nog net op tijd was voor het vervolg.
Na nog anderhalf uur opera met een helicopterkwartet had ik bijzonder veel trek gekregen, dus besloot ik maar een frietje te halen. Precies op dat moment kwam ik Hanneke en Luc tegen: zij wonen in de buurt van de Westergas. Hanneke vertelde dat de allerbeste frites van Amsterdam op een paar stappen afstand te verkrijgen waren. Ze waren overheerlijk! Gelukkig ging ik weer met de stroom mee. Zo kwam alles toch nog goed.
Mijn bescheiden indruk, kort gezegd, na een intense dag en avond van dit enorme Holland Festival Project (ik ben alleen bij dag drie geweest):
– muziek zeer knap uitgevoerd, prachtige kostuums, beelden, lichten enz.
– intrigerende muziek (vond vooral het gedeelte met de soldaat en de zangeres erg mooi, en de koren aan het eind)
– doch mijns inziens veel te lang. In elk geval te lang naar mijn smaak. Als de helft zou overblijven dan zou er nog meer dan genoeg zijn. Mijn aandacht dwaalde regelmatig af, omdat ik het wel gehoord had. Dit gebeurde zelfs aan het eind bij de koren, hoewel dat ongelooflijk knap was gedaan: een staaltje van vakmanschap dat je niet vaak hoort. Maar ik vond wat er “dramatisch” gebeurde (of juist niet gebeurde) toch te statisch. En muzikaal gezien teveel van hetzelfde. Of mis ik iets?
– ik hou persoonlijk niet zo van al dat gesis en geklak enz. Ik vind het even leuk, maar al vrij snel wordt het in mijn oren een “truukje” dat naar mijn idee niet veel toevoegt
– maar wat ik het moeilijkst vond: het raakte me niet echt. Ik ben niet superontroerd geweest. Misschien komt het omdat er niet een duidelijk verhaal inzit, of omdat het verhaal dĆ”t erin zit, zo bizar, en/of vaag is, dat ik me niet goed kan inleven. Gevoelsmatig raakte ik er niet zo bij betrokken. Als je een spannend boek leest, wil je geen bladzijde missen. Die spanning voelde ik niet. Want in deze opera is er wel goed, kwaad en vrouwelijke energie in de vorm van Eva, maar dat vind ik dramaturgisch gezien te weinig
– ik heb diep respect voor alle musici. Ook de meiden van het Strijkkwartet: wat hebben ze geweldig gespeeld. Wat een leuke, spontane meiden en wat speelde ze goed. Complimenten voor Asdis Valdimarsdottir, die ze gecoached heeft. Ik vond die scene met die vier helicopters spectaculair. Ben ik een simpele ziel? Het begin en het eind van het stuk vond ik heel spannend. Maar ertussenin weer te lang. Het leek me wel supermoeilijk om te spelen, maar ik vond het nogal veel van hetzelfde. Teveel herhaling. Sorry als ik nu mensen kwets, hiermee!
Er bekroop mij vandaag ineens een gedachte: als sommige muzikanten, zonder die fancy kostuums, op straat deze muziek zouden spelen, dan waren veel mensen vandaag in de zaal, meteen doorgelopen.
Toch moet me, ook nu, weer iets van het hart: ik zit nog steeds te verwerken wat ik vandaag heb meegemaakt. Heeft het meer inpact om mij gehad dan ik me eerder voorstelde?
Er mochten tijdens de voorstelling geen foto’s worden gemaakt, dus de foto’s bij deze blog heb ik zo’n beetje ‘stiekem’ gemaakt.
Als je nog wat meer over de voorstelling wilt lezen: dit schreef recensent Frits van der Waa op 3 juni 2019 in de Volkskrant.
Hieronder neem ik voor een deel van zijn recensie over. Ik ben het er niet helemaal mee eens: de stukken die ik cursief zet zijn de zinnen of gedeelten waar ik het niet helemaal of helemaal niet mee eens ben. De beschrijvingen van Frits kloppen echter beter dan wanneer ik ze nu zelf uit mijn mouw schud:
Al vanaf de eerste deelopvoeringen werd duidelijk dat het Stockhausen, een van de grote voormannen van de naoorlogse muziek, enigszins in de bol was geslagen. Licht is gebaseerd op een zelfverzonnen mythologie met drie hoofdfiguren, Michael, ĀLucifer en Eva (zeg maar: het Goede, Kwade en Vrouwelijke). Behalve zeer nauwkeurige instructies geeft de componist ook aanwijzingen over gebaren, dansjes en scenografie, die door menigeen als tenenkrommend werden ervaren.
Foto: H. Verleur
Als iemand recht kan doen aan de bedoelingen van Stockhausen is het wel theater- en operamagiƫr Pierre Audi. In dat opzicht is Aus Licht volledig geslaagd. De toeschouwer kan zich onderdompelen in een muziektheatrale totaalbeleving. Tegelijkertijd maakt de onderneming pijnlijk duidelijk dat Licht, naast levenswerk, vooral een uitdragerij van ideeƫn is.
Serieel
De muziek van Stockhausen is niet gebaseerd op toonladders, maar op alle twaalf tonen van het octaaf (en zelfs die daartussen), dit heet seriƫle muziek. Al het materiaal uit de opera Licht is afgeleid van drie toonreeksen, waaruit door getalmanipulaties ook alle andere grootheden als tijdsduur, vormverloop en timbre worden afgeleid.
Absoluut dieptepunt is het veelbesproken Helikopter-Streichquartett, waaraan te zien is dat Stockhausen elke bevlieging gewoon binnenschoof in zijn operaconcept. Zo wordt zondagmiddag op de schermen getoond hoe de vier jonge strijkers van het Pelargos Quartet elk in een helikopter opstijgen en, zonder elkaar te horen, een mitraillerend spervuur van verglijdende tonen voortbrengen. Niet alleen werkt het geronk van de machines vooral als stoorzender en is de compositie aan de primitieve kant, ook heeft het niets uit te staan met de materie van Licht.
Zo wordt het genie van Stockhausen menigmaal gefnuikt door zijn Āgebrek aan zelfkritiek en hang naar overmaat. In Luzifers Tanz is een enorm blaasorkest als een muur opgesteld tegenover het publiek en bestookt het drie kwartier lang met een ondoorzichtige notenbrij. Michaels Jugend, de eerste scĆØne uit het werk en een van de weinige die nog iets weg heeft van traditionele opera, verzandt in oeverloos georeer.
Spaarzaamheid loont in MƤdchenprozession en Evas Lied, heldere composities die fascineren door subtiele klankmengsels, en door het aandeel van de fabelachtige kinderkoren en -solisten. Zij brengen de moeilijk te memoriseren en opnieuw erg lange muziek feilloos ten gehore.
Frappant is dat Stockhausen in zijn koormuziek juist wel tot een Āsubliem evenwicht komt van vorm, maat en inhoud. In Welt-Parlament laat een met buisklokken uitgeruste voorzitter beurtelings solisten en groepen zangers aan het woord.
En Engel-Prozessionen, een grandioze Āfinale van de driedaagse coproductie van De Nationale Opera en het Holland Festival ā het enige stuk waarin luidsprekers geen rol spelen ā is een wonderbaarlijk ritueel. De groepen zangers schrijden door de ruimte en komen uiteindelijk samen, zingend in exotische talen en samenklanken vol ongrijpbare sonoriteiten.
Dat deze meesterlijke muziek is ontsproten aan hetzelfde brein als het heilloze helikopterkwartet is Ānauwelijks te bevatten, maar ze Ābevestigt dat Stockhausens streven naar het sublieme niet tevergeefs was.
As maandag ga ik naar dag drie van Stockhausen’s ‘Aus Licht’, een mega-opera productie met bijna 700 medewerkers en vier helikopters.
Ik verheug me enorm!
Wie kent dit mooie liefdesliedje uit 1977 nog, met een lichte ‘reggae touch’? Het werd met overgave gezongen door Scott Fitzgerald en Yvonne Keeley. Typisch zo’n melodie die je bijna niet meer uit je hoofd krijgt, vooral ook omdat het heel vaak herhaald wordt. Ik heb overigens nooit geteld hoe vaak!
Je kunt het hier horen op Youtube:
Scott Fitzgerald en Yvonne Keeley
